استعداد یابی در لغت به معنای "ظرفیت دستیابی به موفقیت"تعریف شده است. در واقع در فرآیند استعدادیابی تلاش می شود از طریق سنجش ویژگی‌های جسمانی، روانی، تکنیکی و اجتماعی عملکرد ورزشکار در آینده پیش بینی شود.

استعدادیابی ورزشی فرایند کشف قابلیت های بالقوه ورزشکاران و تعیین انطباق این قابلیت ها بر پارامترهای اساسی و مؤثر در رشته های ورزشی مختلف است به عبارتی دیگر استعدادیابی ورزشی به معنای شناسایی و کشف آن دسته از قابلیت های بالقوه افراد است که قابلیت پروراندن داشته باشند.

معضل اساسی در استعدادیابی ورزشی کمبود روش ها و الگوهایی است که پراکندگی زیادی را که بین شاخص های مؤثر استعدادیابی در حوزه های آنتروپومتری، بیومکانیکی، فیزیولوژیکی، روانی و مهارتی وجود دارد، به  صورت مجموعه ای از توانایی های فردی در نظر گیرد.

اما در عصر حاضر والدین و مربیان ممکن است در امر استعدادیابی اشتباهاتی را مرتکب شوند و از استعدادیابی در جهت رسیدن والدین به آرزوهایشان استفاده شود؛ آرزوهایی که خودشان نتوانستند به دلایل مختلف به آن دست یابند:

• عده ای از کودکان و نوجوانان ورزشکار که قربانی خواسته های والدین مستبد و مربیان خودخواه شود به هزاران دلیل هرگز اجازه نمی یابد تا واقعا به فرد موثری تبدیل شود و از فعالیت ورزشی لذت ببرد.

زمانی که بیش از حد برای یک استعداد ارزش قایل می شوید. انتظار می رود ورزشکار به ستاره ورزشی و فرد برجسته ای تبدیل شود .

• اهمیت دادن بیش از حد به استعداد جسمانی و دست کم گرفتن قدرت روحی و عاطفی است. برای دستیابی به مراحل بالاتر، مهارت های روانی، قدرت عاطفی و ویژگی های غیرملموس را نباید دور از انتظار داشت. 
• استفاده نادرست از استعداد فرد می باشد. شروع زود هنگام تمرینات، اجبار فرد به کارهای بسیار دشوار و تمرین و فعالیت بیش از حد، سلامت و دوران ورزشی ورزشکار با استعداد را تباه می سازد. حتی گاها مشاهده می شود که بعلت تمرینات بیش از حد و فشار روانی ناشی از تمرینات و انتظارات مربی و والدین، ورزشکاران دچار اختلالات خلقی می شوند خصوصا اگر در سن بلوغ باشند.
• تاکید بیش از حد بر استعدادهای ورزشی است. ورزشکاران تک بعدی که بعد از زمان بازی و مسابقه نمی توانند با دنیای خارج ارتباط برقرار کنند. استعداد ورزشی فقط یک جنبه از شخصیت کلی فرد به شمار می رود. والدین، مربیان و معلمان ورزشی در رشد سایر علایق ورزشکار با استعداد سهیم هستند.

موارد فوق را به راحتی در خانواده ها می توان مشاهده کرد. آرزوهای ناکام والدین و مربیان به روشی غیرکارشناسی به جای فراهم نمودن زمینه پیشرفت فرد، باعث عدم موفقیت و ضربات روحی جبران ناپذیری خواهد شد. سخت گیری بیش از حد، تک بعدی بودن و... سایر موارد به  کرات از سوی والدین دیده می شود. 

در مجموع باید گفت:

• بخش مهمی از پرورش استعداد ورزشی ناشی از حمایت خانواده و والدین از فرزندان خود است.
• فرزندان با توجه به نقش پذیری و تقلید بالای خود از والدینشان، به راحتی از رفتارهای کمال گرایانه آنها در ورزش تقلید می کنند. بنابراین، در صورت داشتن والدین کمال گرا، کودکان به میزان بیشتری در استعدادهای ورزشی خود سرمایه گذاری روانی خواهند کرد.
• برای پرورش استعدادهای ورزشی در کودکان لازم است سطح کنترل و سطح حمایت والدین از  فرزندانشان بالاتر از متوسط باشد.
• در فرآیندهای استعدادیابی ورزشی، لازم است پیش بینی حمایت خانواده از پیشرفت فرد در آینده نیز محاسبه شود. روانشناسان ورزشی با بررسی ساختار خانوادگی، سبک های فرزندپروری و شخصیت والدین می توانند در این امر نقش پررنگی داشته باشند.

قبل از هر کاری، انجام استعداد یابی همه جانبه بر اساس علم و اصول ضروری و الزامیست!

________________________________________________________________________

تهیه و تنظیم:  دکتر مژگان سعیدی مسئول کمیته روانشناسی هیأت پزشکی ورزشی استان کرمانشاه